Je staat er misschien niet bij stil, maar als je kraanwater drinkt krijg je hele kleine beetjes medicijnen binnen. Per jaar komt meer dan 190 ton van onze medicijnresten via urine en ontlasting in het riool terecht. Een derde wordt verwijderd door rioolwaterzuivering, maar de rest komt terecht in onze sloten en rivieren. Ook in de veehouderij en bij onze huisdieren gebruiken we medicijnen. Deze gaan niet door het riool, maar belanden via de straat of het gras in ons grondwater. Is dat erg? En zo ja waarom? Hond in de pot zocht het voor je uit.
Welk effect hebben die medicijnen?
Waterzuiveringsinstallaties kunnen gelukkig een groot deel van de medicatie uit het water krijgen, maar toch blijven er restanten achter die uiteindelijk in ons drinkwater terechtkomen. Daarnaast hebben de medicijnen al een hele weg afgelegd voor ze uit de kraan komen en zitten ze in grotere concentraties in het oppervlakte water.
Er is nog veel onbekend over de effecten in ons oppervlakte- en drinkwater. Van de 2000 werkzame stoffen die worden gebruikt in medicijnen voor mensen wordt alleen een fractie gemonitord in het water.
De verwachting is niet dat de zeer kleine resten die overblijven in drinkwater direct gezondheidsklachten geven. Wel kan dit bijdragen aan het toenemen van antibioticaresistentie en zijn er zorgen wat al die kleine beetjes samen voor effect kunnen hebben.
Van medicijnresten in het oppervlakte water is al wel bekend dat dit effecten heeft op het waterleven. Zo leiden psychofarmaca tot sloom-filterende zoetwatermosselen en hyperactieve kreeftjes. Hormonen in het oppervlaktewater zorgen voor geslachtsverandering bij amfibieën en vissen en resten van pijnstillers geven weefselschade bij vissen. Het risico van dit soort effecten is dat het hele ecosysteem verstoord raakt. Antibioticaresten en resistente bacteriën komen ook voor in oppervlaktewater. Mensen die veel zwemmen in buitenwater hebben vaker, ESBL, resistente bacteriën in hun darmen. Kortom er zijn meerdere aanwijzingen dat medicijnen in het oppervlakte water negatief effect hebben op mens en dier. Genoeg redenen om te voorkomen dat die medicatie in ons water komt dus. De zorg kan hier een grote rol bij spelen.
Vier zaken die bijdragen aan minder medicatie in ons drinkwater
- Betere controle op medicatiebeleid van een patiënt om onnodige medicatie te voorkomen. Heeft de medicatie wel het juiste effect en de juiste dosering?
- Inzetten op preventieve zorg zodat minder medicatie nodig is.
- De uitwerpselen van mensen en dieren die bepaalde medicatie zoals chemo krijgen, opvangen in plaats van door het riool spoelen.
- Innovatie van waterzuiveringstechnieken
Vier tips om zelf je steentje bij te dragen minder medicijnen in het water te krijgen:
- Lever oude medicijnen van zowel van jezelf als van je huisdier in bij apotheek of bij het klein chemisch afval. Spoel ze nooit door het toilet!
- Gebruik anticonceptie met minder of geen hormonen, zoals een spiraaltje of condoom in plaats van de gewone pil.
- Ruim de ontlasting op, ontworm je huisdier op maat en kies waar mogelijk voor ontlastingsonderzoek in plaats van standaard te ontwormen.
- Wees zelf ook kritisch op welke medicatie jijzelf of je huisdieren chronisch gebruikt. Doe periodiek een medicijncheck met je (dieren)arts.
hond in de pot 