Vlooienmiddel gevaarlijk?

Een vlooienplaag in huis, je moet er niet aan denken. Met warm weer neemt de kans op vlooien bij je hond en kat toe. Een goede reden om je huisdier regelmatig te behandelen met een antivlooienmiddel. Echter er zijn steeds meer aanwijzingen dat deze middelen niet alleen de vlo op je hond en kat doden, maar ook veel schade toebrengen aan andere insecten, vogels en het waterleven. Is het wel zo veilig om te knuffelen met je hond of kat als je hem behandeld hebt en moet je je viervoeter wel zo vaak behandelen? Hond in de pot zocht het voor je uit. 

De keuze is reuze

Het advies is om bij je dier niet alleen vlooien, maar ook teken te bestrijden. Het is niet alleen vervelend en vies, maar ze kunnen ernstige ziektes overbrengen zowel bij je huisdier als bij jezelf. Teken zijn al actief vanaf 10 graden, met de milde winters is dat dus bijna het hele jaar door. De meeste vlooienplagen zie je in de zomer en herfst, maar je huisdier kan in elk seizoen vlooien oplopen, dit geldt ook voor binnenkatten. 

Welk middel in jouw geval het beste is hangt af van de volgende factoren:

> Tegen welke parasieten wil je behandelen?
> Wat voor type vacht heeft je hond (dicht behaard, kort of lang)
> Wat doe je met je hond/kat (jagen in de bossen versus binnenkat)
> Waar woon je of ga je heen op vakantie (bijvoorbeeld in een tekenrijk gebied)
> Heb je kleine kinderen in huis? 
> Zwemt je hond of was je hem regelmatig? 
> Hoe makkelijk is het toe te dienen (kan je je kat een pil geven, blijft het bandje om?)

Er is een legio aan middelen die je kan gebruiken om je huisdieren tegen ecto (uitwendige) parasieten als vlooien en teken te behandelen. Je hebt de beroemde band, sprays en spot-ons waarbij je het middel direct op de huid aanbrengt. Dan zijn er nog pasta’s en diverse pillen op de markt waarbij de parasieten van binnen uit worden bestreden. Het werkingsmechanisme en het soort parasieten waar het middel tegen werkt hangt af van de stoffen die er in zitten. De werkingsduur varieert van enkele dagen tot maanden. Vlooienbanden werken vaak maandenlang. Een deel van de producten kan je bij de dierenwinkel kopen, maar veel van de tabletten gaan alleen op recept van de dierenarts. Om voor jou en je dier de beste keuze te maken is het dus handig om je vooraf goed te verdiepen in de verschillende opties.

Wat is de keerzijde van standaard behandelen?

Voor de antiparasitica op de markt mogen komen worden ze uitvoerig getest. Je kan er dus vanuit gaan dat de middelen in principe veilig zijn om te gebruiken bij je huisdier. Wel is het zo dat zoals bij elk geneesmiddel sommige dieren last kunnen krijgen van bijwerkingen. Met name dieren met een gevoelige huid kunnen vooral van de spot-ons behoorlijke huidklachten krijgen. Pas daarnaast op dat je je kat geen honden-tekenmiddel geeft, dit kan zelfs een dodelijke afloop hebben door de concentratie van het middel permethrin! 

Ook voor mensen moet het middel bij juist gebruik veilig zijn. In onderzoek zijn er in mensenharen verschillende bestrijdingsmiddelen gevonden waaronder fipronil. Dit was hoger bij de mensen met een huisdier. Meer onderzoek is nodig om te kunnen bepalen welke gevolgen dit eventueel heeft. Fipronil zit in diverse bekende spot ons en vlooiensprays en is daarnaast bekend van de kippeneiaffaire. Het middel is verboden om te gebruiken in de landbouw en miljoenen eieren zijn destijds weggegooid vanwege het risico op de volksgezondheid. Toch komen huisdiereneigenaren die hun dieren periodiek behandelen regelmatig in contact met dit of een ander antiparasiticum. Het maakt vermoedelijk voor de mate van contact uit of je hond of kat bij je in bed slaapt of wanneer hij buiten verblijft. 

De middelen die we op onze hond en kat gebruiken, zijn naast de vlo en teek waarvoor je ze geeft, ook schadelijk voor andere insecten zoals bijen en vlinders. En er zijn aanwijzingen dat de grote mezensterfte het gevolg is van de antiparasitica in de honden en kattenharen die vogels gebruiken in hun nesten. Welke impact de verschillende middelen hebben op milieu, dier en mens én of inwendige middelen daadwerkelijk minder schadelijk zijn, moet verder uitgezocht worden.

• 

• 

• 

Alternatieven voor de standaard vlooien en tekenbehandeling

Er zijn diverse vlooientraps, knoflookpillen en alternatieve banden op de markt die vlooien en teken moeten weren. Er is echter geen wetenschappelijk bewijs dat ze effectief zijn. Een alternatief voor het periodiek behandelen van je dier met een antiparasiticum is het dagelijks controleren op vlooien en teken en deze zo snel mogelijk te verwijderen indien je er een vindt. Daarnaast is het van belang om de omgeving mee te nemen aangezien de eitjes en poppen van de vlo hier terecht komen, dus regelmatig (heet) wassen van de dekens/kussens en veelvuldig stofzuigen. Heb je echt te maken met een vlooienplaag dan ontkom je er waarschijnlijk niet aan om alle harige huisdieren gedurende enkele maanden consequent te behandelen met een goed antivlooienmiddel. Ook als het risico op teken groot is of je gaat naar het buitenland en wil behandelen tegen andere parasieten die ziektes overbrengen is het verstandig om preventief te behandelen.

Dus knuffel je huisdier dagelijks en check hem gelijk op vlooien en teken. Ga je naar het buitenland, vind je vaak ongewenste gasten op je huisdier, of heeft je huisdier op een andere manier een hoger risico, behandel hem dan preventief in overleg met je dierenarts. Gooi vlooienbanden of restjes nooit in de prullenbak, maar bij het chemisch afval. Laat je hond niet zwemmen met een vlooienband om en voor jezelf: handenwassen na gebruik!