Kou, vriend of vijand voor je weerstand?

We snotteren vaker en meer in de herfst en winter. Griepgolven starten zodra het buiten kouder wordt. Het RS-virus, wat flinke verkoudheid geeft bij kinderen en zelfs IC opname bij baby’s kan veroorzaken, zien we doorgaans in de winter opleven en ook het aantal corona infecties steeg na de zomer van 2020 èn van 2021 explosief. Hoe komt dit? En is het echt zo dat je van kou verkouden wordt? Aan de andere kant zijn er steeds meer mensen die de kou juist opzoeken om zo hun weerstand te verbeteren. Buiten zwemmen in de winter of zelfs in een ijsbad gaan liggen. Wat doet dit?

Verkouden door de kou?

Je neus zit dicht of je snottert er juist op los, je bijholtes bonken en je keel doet pijn. Kortom, je bent enorm verkouden. Bij een verkoudheid zijn de slijmvliezen van je neus, bijholtes en keel ontstoken. Verkouden en kouvatten suggereren dat je ziek wordt omdat je het te koud hebt gehad. Dit klopt niet. Verkoudheid wordt veroorzaakt door verschillende virussen en niet door kou. Waarom worden er dan toch meer mensen in de winter ziek? Je slijmvliezen zijn een belangrijke barrière van je afweersysteem. Als je het koud hebt kunnen ze minder goed hun werk doen doordat ze minder doorbloed zijn. Ze laten dan makkelijker virussen door. Tegelijk zitten mensen in de winter vaak dicht op elkaar in slecht geventileerde ruimtes, waardoor virussen zich sneller verspreiden.

Of je verkouden wordt, hangt af van je weerstand en het aantal virusdeeltjes dat je tegenkomt. Verkoudheidsvirussen verspreiden zich via kleine druppeltjes in de lucht, die je al begint te verspreiden voordat je verkoudheidsverschijnselen hebt. Bij het hoesten en proesten komen er overigens nog veel meer virusdeeltjes als kleine druppeltjes in de lucht. Daarom zijn slecht geventileerde ruimtes, zoals veel klaslokalen, ook belangrijke besmettingshaarden. Ventileren is niet alleen belangrijk om het risico op corona te verkleinen, maar helpt ook andere verkoudheidsvirussen tegen te gaan. Zet dus open dat raam!

Een heilzaam ijsbad?

Koudbaden wordt afgeraden voor mensen met hartproblemen vanwege de kans op hartritmestoornissen. Ook kan je snel onderkoeld raken. Toch zijn er steeds meer mensen in Nederland die het hele jaar door buiten blijven zwemmen. Dat zo’n koud bad nemen zo populair is geworden, is voor een groot deel te danken aan Wim Hof, die er een methode voor heeft ontwikkeld. Deze methode bestaat uit ademhalingsoefeningen, meditatie en jezelf blootstellen aan kou. Nadat Wim Hof 66 meter onder ijs door zwom in zijn zwembroek, en nog allerlei andere kouderecords op zijn naam zette, werd er ook wetenschappelijk naar hem gekeken. Zowel Wim Hof, als mensen die getraind werden met zijn methode, bleken een hoger niveau van de stresshormonen adrenaline en cortisol te hebben en een onderdrukking van het aangeboren afweersysteem. Voor mensen met een auto-immuunziekte kan deze methode mogelijk helpen het medicijngebruik te verlagen. Helaas is een enkele koude ervaring niet voldoende, om effect te hebben moet je jezelf regelmatig blootstellen aan kou. Uit onderzoek is nog niet duidelijk bewezen dat koude training je weerstand ook echt verbetert. Wel blijkt uit een grote studie dat dagelijks koud afdouchen leidt tot minder ziektedagen. Hoe dit komt moet nog verder uitgezocht worden. 

Meer kou toelaten in je leven?

Je wordt minder vaak ziek door het raam vaker open te zetten en dagelijks koud te douchen. Wil je na deze blog toch nog meer kou in je leven? Spring dan niet ongetraind en alleen een wak in, onderkoeling ligt op de loer.